رشته : برنامه ريزي درسي نام استاد : آقاي دكتر ابوالفضل بختياري
نام دانشجو : زهرا خدادادي قره تپه
مقدمه:
در اين مقاله به خاطرات كودكي و انديشه هاي آقاي دكتر محمد رضا سر كارآراني مي پردازيم
استاد سر كار آراني كودكي خود را درشهر آران در سرزميني كويري و خشك گذراندند. از همان كودكي در كنار شيطنت هاي كودكي به كارهاي بزرگ فكر ميكردند. پله هاي پيشرفت را يكي پس از ديگري طي كردند تا اينكه بنا بر دلخواه خود و درخواست كشور ژاپن براي ادامه تحصيل و پيشرفت بيشتر به كشور ژاپن رفتند. جواني كه زندگي خود را در سرزميني كويري گذرانده بود حالا پا به كشوري گذاشته بود كه سرسبز و خرم بود و از هر لحاظ با كشور خودش فرق داشت مذهب، فرهنگ و حتي مقررات اجتماعي. او بايد خودش را با شرايط موجود وفق ميداد و البته توانايي هاي خودش را به مسئولين دانشگاهي كه پذيرفته شده بود نشان ميداد . به لطف خدا استاد خيلي هوشمندانه و با درايت كارهايش را پيش برد تا جايي كه از دست امپراتور ژاپن لوح تقدير گرفت. اكنون بعد از گذشت بيست و چهار سال فردي صاحب نام و صاحب ايده و جزو اساتيد به نام ژاپن شناخته شده اند كه حرف ها و ايده هاي زيادي براي نجات و بهبودي آموزش ورورش ايران دارند.
استاد سركارآراني كودكي نسبتا پر جنب و جوشي داشتند و مثل همه پسربچه ها شيطنت هاي خاص خودشان را داشتند. چون شيرين زبان بودند اهل خانواده و اهل محل همه ايشان را دوست داشتند. ايشان پسري بودند كه تمايل داشتند از همه چيز سر دربيارند و كمتر پيش آمده بود كه بدون حادثه به خانه برگردند. اسم استاد عليرضا بود ولي چون اسم پدربزرگشان محمد رضا بود و پدر استاد علاقه خاصي به پدرشان داشتند اسم استاد را در شناسنامه محمدرضا گذاشتند. پدربزرگ استاد سركارگر بودند و موقع گرفتن شناسنامه، مسئول مربوطه از ايشان پرسيدند شغل شما چيست؟ و ايشان فرمودند سركارگرند. دوباره پرسيدند كجا زندگي مي كنيد گفتند محله بازار آران كه به اين ترتيب نام خانوادگي شان سركارآراني نام گرفت. استاد دوره ابتدايي را در مدرسه وثوق گذراندند و تابستان ها به كار مشغول مي شدند. (قالي بافي مي كردند) بعد از قاليبافي به مغازه مسگري رفتند و در آن جا شاگردي مي كردند ايشان در مغازه مسگري خيلي چيزها ياد گرفتند. از جمله مسئوليت اجتماعي ايشان خيلي بالا رفت و با انسان هاي بيشتري در ارتباط بودند و همين باعث شده بود كه استاد چند سال جلوتر از سنشان به نظر برسند. پدر استاد تحصيلات حوزوي داشتند و فعاليت هاي انقلابي مي كردند و بعلاوه خيلي به شعر و شاعري علاقه مند بودند و همين امر باعث شد تا استاد هم از ادبيات خوششان بيايد. بهترين اوقات استاد در كتابخانه هاي مختلف سپري مي شد. استاد دوره راهنمايي را در مدرسه نظام وفا گذراندند و بعد وارد هنرستان شدند در هنرستان رفت و آمد برايشان سخت بود والبته خيلي با تفكراتشان سازگار نبود. با كمك هاي اطرافيان استاد وارد دبيرستان شدند و رشته تجربي را انتخاب كردند ولي بعد از يك ماه و نيم متوجه شدند كه رشته تجربي را دوست ندارند و تغيير رشته داده و وارد شاخه علوم انساني شدند. ومتوجه شدند كه چقدر به اين رشته علاقه دارند. بعد از سال دوم دبيرستان به علت فضاي عمومي جامعه و حال و هواي مساجد استاد تصميم گرفتند به جبهه بروند. در جبهه به خاطر مناسبت هاي مختلف سخنراني مي كردند و خيلي از دوستانشان در جبهه شهيد شدند. بعد از جبهه به كلاس درس بازگشته و دو هفته قبل از امتحانات با پشتكاري كه داشتند نتايج امتحاناتشان خوب شد و همه از اين بابت در حيرت بودند. استاد در كنار دروس مدرسه دروس حوزوي را نيز فرا مي گرفتند
بعد از ديپلم در آزمون تربيت مربي شركت كرده و قبول شدند و به عنوان مربي تربيتي دبستان نصر آباد انتخاب شدند. استاد معلم و خوب و مهرباني بودند و همه بچه ها دوستشان داشتند و در سال 1362 در رشته علوم تربيتي دانشگاه شهيد بهشتي قبول شدند و از ترم دوم به بعد همه ترم ها را با 24 واحد مي گذراندند و با رتبه اول كارشناسي را به اتمام رساندند و از دست آقاي هاشمي رفسنجاني لوح تقدير دانشجوي ممتاز را دريافت نمودند. در سال سوم دانشگاه با كمك يكي از اساتيد خود بعنوان دبير شورا وارد نخست وزيري شدند كه وظيفه شان تهيه صورتجلسه و گرفتن گزارش بود سال 67 در مقطع ارشد در دانشگاه تربيت مدرس قبول شدند. موضوع پايان نامه دوره ارشدشان مطالعه آموزش و پرورش ايران و ژاپن بود. آزمون دكتري را نيز قبول و چند گزينه پيش رو داشتند دانشگاه سوربن فرانسه، كانادا دانشگاه معتبر تورنتو، اما استاد ژاپن را انتخاب كردند. استاد در رابطه با ژاپن و هرچه كه مربوط به ژاپن مي شد خيلي پيگير بودند مثلا در دوره كارشناسي آقاي دكتر محمد علي طوسي كه مترجم شناخته شده كتاب هاي ماتسوشيتا در ايران هستند براي سخنراني در مورد فلسفه مديريت ژاپن به دانشگاه استاد آمده بودند و استاد طي پيگيري هايي كه انجام دادند توانستند با محمد علي طوسي در مركز آموزشي مديريت دولتي در خيابان كريم خان قرار ملاقات بگذارند. استاد در كارهاي مطالعاتي و مقايسه اي بيشتر جذب آموزش و پرورش ژاپن شدند و استاد طوسي هم كمك و راهنماييشان كردند تا به هدفي كه دارند برسند. استاد به استاد خود در ژاپن مي گفتند كه من آمده ام از شما ياد بگيريند و تجربه كسب كنم و سپس اندوخته هايم را ترويج دهم حتي در ژاپن.
در ژاپن استاد خيلي زود رشد كردند و وارد مرحله تحقيقات ميداني شده و به جاي يك پروژه، سه پروژه به زبان هاي ژاپني، فارسي و انگليسي منتشر كردند. در حين تحصيل به ايران مي آمدند و به خانواده خود سر مي زدند و به صورت سنتي ازدواج كردند. استاد مفتخر به دريافت دكتراي تخصصي در رشته آموزش تطبيقي و بين المللي از دانشگاه ناگوياي ژاپن گشتند و عنوان پايان نامه ايشان درس پژوهي و توانمند سازي معلمان بود كه 365 صفحه به زبان ژاپني بود كه حيرت همه را برانگيخت. استاد در سال 1383 به عنوان پژوهش گر برتر و برگزيده توسعه علم ژاپن انتخاب شدند. و در سال 1365 فوق دكتري در روش هاي بهسازي آموزش از دانشگاه ناگويا گرفتند. ژاپني ها به استاد مي گفتند كه شما 50 ساله اي اما به اندازه سه فرد 50 ساله كار كرده اي يعني 150 سال زندگي.
بخش دوم گفت و پرسش و پاسخ
در جلسه اي كه استاد سركارآراني همراه آقايان سيد محمد گلدانساز، محمد ناصري، محمود اماني تهراني، محبت اله همتي، صادق صادق پور، سيد كمال شهاب لو و محمد رضا حشمتي حضور داشتند به برخي از سوالات ايشان به شرح ذيل پاسخ دادند.
چرا ژاپن را براي ادامه تحصيل انتخاب كرديد؟
- استاد سركار آراني: ابتدا به خاطر هم قصه و هم غصه آموزش و پرورش ايران، و توسعه وبهسازي آن كه برايشان به يك دغدغه تبديل شده بود. وسپس اينكه ژاپن نخست به انسان بها مي دهد و سپس به كالا. و ويژگي هاي فرهنگي مردم ژاپن و ايران برايشان خيلي جذاب بود. ژاپني ها با خيام انس داشتند و ايشان هم با كارهاي خيام انس داشتند. استاد مي خواستند از لنز خودشان ژاپن را ببينند و خودشان تجربه كسب كنند و در آخر ، نامه بورسيه ايشان از آن كشور پذيرفته شده بود و بخش اقتصادي تحصيلات ايشان به عهده كشور ژاپن بود.
چرا به غرب نرفتيد؟
- استاد سركارآراني: با اينكه زبان انگليسي من نسبتا خوب بود اما به دليل بحبوحه انقلاب بزرگ دين و علم ترسيدم به غرب بروم. كه نكند نتوانم روي پاي خودم بايستم در صورتي كه در غرب سريع رشد مي كردم ولي ترجيح دادم در ژاپن رشد كنم در دراز مدت مستمر و ماندگار.
در كجا مقهور فرهنگي ژاپن شديد؟و به اصطلاح كم آورديد؟
- استاد سركارآراني: بگذاريد برايتان يك خاطره تعريف كنم. برخي مواقع مي ديدم كه چراغ اتاق استادم در دانشگاه روشن است. يكبار با خودم گفتم سلامي بدهم، تا ضمنا ايشان بدانند كه من هر روز صبح زود به دانشگاه مي آيم رفتم در زدم و سلام كردم و گفتم استاد شما هم امروز چه زود به دانشگاه آمده ايد، ايشان پس از جواب سلام گفتند نه من زود نيامده ام بلكه ديشب همين جا و در اتاق كارم خوابيدم. درآنجا بود كه به يكباره زير پايم خالي شد، خستگي ناپذيري، تاكيد بر سخت كوشي و استمرار در كارها در تمناي يادگيري ژاپني ها واقعا ستودني بود.
در رابطه با فهم فهم ديگري صحبت كنيد؟
- استاد سركارآراني: روزي به موزه صلح هيروشيما كه براي آشنايي دانش آموزان با تاريخ كشورشان است رفتم، در آنجا راهنماي موزه براي آشنايي دانش آموزان با موزه صحبت هايي را انجام داد . در بين صحبتهايشان اصلا به اين اشاره نكرد كه چه كسي مقصر حادثه هيروشيما بوده است. بعد از پيگيري به من گفتند كه بمب هيروشيما جزوي از تاريخ ماست كه به خاطر خطاي بشري رخ داده و ما بايد از آن تجربه كسب كنيم و تكرارش نكنيم. اينكه به دانش آموزان نمي گوييم كه چه كسي مقصر اين كار بوده است چون نمي خواهيم كه مشعل جنگ و نفرت را در دل دانش آموزان روشن كنيم. در ايران به اين موضوع مكانيكي و سطحي مي نگرند ولي ژاپني ها عميق و ارگانيكي مي نگرند.
شما وقتي به ژاپن رفتيد قصد داشتيد بمانيد يا بعد تصميم به ماندن گرفتيد؟
- اول قصدم فقط يادگيري و تحصيلات بود. ولي الان در ژاپن هر روز در حال يادگيري هستم و قطعا اگر دو روز من عين هم باشد از ژاپن به جاي ديگري مي روم براي يادگيري.
آيا شكست و ناكامي در زندگي شما معني دارد؟
- استاد سركار آراني: تقريبا چيزهايي كه ميخواستم را به دست آوردم. فقط كارشناسي ارشد در اصفهان قبول نشدم ولي چند ماه بعد در دانشگاه تربيت مدرس قبول شدم. اما حفره هايي در زندگي داشتم كه يكي از آن ها شعرخويي من بود. با زبان شعر بيشتر صحبت مي كردم كه اين عمق مطلب را ادا نمي كرد و شايد برخي ناراحت مي شدند اما بعد از هر سخنراني صحبت هاي خودم را كه ضبط كرده بودم گوش ميكردم تا دفعه بعد بهتر شوم. حفره دوم من اين بود كه مطالعات فلسفي و تاريخي زيادي نداشتم، به سمت موسيقي خيلي نرفتم، نقاشي را دست كم گرفتم و بيشتر با ادبيات خو گرفتم. اما از ادبيات چيزهاي گرانبهايي را فراگرفتم. مثلا از سعدي سياست، از مولوي عشق و رسم زيست اخلاقي از خيام هوشياري و از حافظ رندي زيركانه و زهد عارفانه.
در آخر بحث توصيه شما به پژوهشگران و كارگزاران تربيتي چيست؟
- استاد سركارآراني: تا مي توانند در مورد تاريخ، فلسفه و ادبيات مطالعه كنند. يكي از مسائل اصلي ما خواندن است و خواندن است و خواندن.
برخي از دانشجويان از ايشان مي پرسند كه چرا براي دستيابي به آموزش و پرورش بهتر ايده و راهكار نمي دهيد.
- استاد سركار آراني: افراد بر اساس نياز به تغيير احتباج دارند. آن ها را مي توان برانگيخت ولي اراده و تصميم خودشان براي تغيير اهميت زيادي دارد. چرا من حريص باشم و خودم را به آب و آتش بزنم تا او ذره اي تغيير كند. اين كار پيامبران است ومن پيامبر نيستم اما در حال بازانديشي هستم و هنوز نياز اساسي را افزايش تشنگي و بر انگيختگي مخاطبان مي دانم و سيراب كردن آنها. به هرحال تا تشنگي نباشد آبرساني اثر بخش نخواهد بود.
نتيجه:
در اين نوشته به خاطرات كودكي و انديشه هاي استاد محمد رضا سركارآراني اشاره كرديم و روند رشد و پيشرفت ايشان را بيان كرديم. از علايق ايشان در رابطه با يادگيري و پيشرفت علمي سخن گفتيم كه براي كسب علم و البته داشتن دغدغه براي بهسازي آموزش و پرورش ايران به كشور ژاپن سفر كردند و تحصيلات عاليه ي خود را در اين كشور گذراندند . همچنين در اين مقاله به جلسه اي كه با حضور استاد سر كارآراني و برخي از اساتيد ايران تشكيل شد اشاره كرديم، كه اين جلسه پيرامون گفت و گو و پرسش و پاسخ هايي است كه از استاد سركارآراني در مورد دلايل سفر به ژاپن و پيشرفت هايي كه داشته اند برگزار شده است كه استاد پاسخ هاي جالب و تامل بر انگيزي ارائه ميدهند . در آخر استاد به همه توصيه ميكنند كه بيشتر، وقت خود را صرف خواندن و يادگيري كنند .
منبع: ناصري، محمد؛زير نظر سيد محسن گلدانساز ؛ تدوين محمد دشتي ،علي اصغر محمدي،فريبرز بيات (1396.در تمناي يادگيري. تهران: نشر شركت سهامي افست ،157-26)
خاطرات كودكي و انديشه هاي محمد رضا سركارآراني
كه ,استاد ,مي ,ژاپن ,ايشان ,دانشگاه ,بعد از ,بود كه ,را در ,و پرورش ,آموزش و ,براي ادامه تحصيل
درباره این سایت